Review: The Darjeeling Limited

Wes Anderson is geen veelfilmer. In de voorbije negen jaar maakte hij -telkens met een intervalperiode van drie jaar- Rushmore, The Royal Tenenbaums, Life Aquatic With Steve Zissou en nu dus The Darjeeling Limited. Slechts vier films dus, wat echter niet wegneemt dat Anderson hiermee een meer dan behoorlijke naam en faam heeft veroverd in de filmwereld met als voorlopig hoogtepunt een Oscar-nominatie voor het scenario van The Royal Tenenbaums in 2002.

Wes Anderson heeft daarbij de gewoonte om regelmatig naar dezelfde acteurs terug te grijpen. In zijn nieuwste film is dit niet anders: behalve Adrien Brody acteerden alle hoofdrolspelers uit Darjeeling in minstens één andere Anderson-productie. Owen Wilson maakt zijn rol als fetisj-acteur verder waar: hij heeft totnogtoe zowaar in alle films van Wes Anderson een rol gekregen.
In The Darjeeling Limited speelt Wilson de rol van Francis Whitman, een controlefreak en de oudste van drie broers die, sinds het overlijden van hun vader, het contact met mekaar verloren zijn. In een poging hier verandering in te brengen, nodigt Francis zijn twee jongere broers, Peter (Adrien Brody) en Jack (Jason Schwartzman) om een spirituele rondreis doorheen India te maken die hen dichter bij zichzelf én bij mekaar dient te brengen. De uiteindelijke eindbestemming van deze rondreis is een klooster aan de flanken van het Himalaya-gebergte, waar de moeder (Anjelica Huston) van dit gezelschap zich teruggetrokken heeft om haar leven ten dienste te stellen van God.
De personages in de films van Wes Anderson zijn nooit erg uitgediept en doen daardoor denken aan stripfiguren. Het zijn excentrieke en uiteenlopende karikaturen die herinneren aan de personages uit ‘Little Miss Sunshine’. In The Darjeeling Limited is dit niet anders: Wat de drie broers met mekaar gemeen hebben is het feit dat ze het overlijden van hun vader nog niet verwerkt hebben. Los daarvan hebben de drie broers echter elk een eigen signatuur. Francis is een bazige controlefreak die ongeneerd in de plaats van zijn broers diens beslissing neemt, Peter is een aanstaande vader die zich nog niet echt met een dergelijke rol lijkt te hebben verzoend en Jack is een casanova met een gebroken hart. Deze laatste leren we trouwens reeds kennen in Hotel Chevalier, een kortfilm die Darjeeling voorafgaat en toont hoe een liefdesbreuk ontvluchtende Jack in een luxueus Parijs' hotel geconfronteerd wordt met zijn pijnlijke liefdesverleden in de gedaante van diens ex-vriendin (Natalie Portman). Hotel Chevalier wordt aangekondigd als een prelude maar heeft, behalve de introductie van Jacks personage, weinig met Darjeeling te maken. De verdienste van deze kortfilm zit hem vooral in de soundtrack die bestaat uit de melancholische pop-klassieker 'Where Do You Go To (My Lovely)' en waarmee Anderson nogmaals bewijst hoe belangrijk muziek wel niet is bij het creëren van de sfeer in diens films.
Minstens evenveel van belang hierbij is de acteerstijl: door de gelaten gezichtsuitdrukking waarmee de personages in Darjeeling zich aandienen, dragen deze tegelijk iets komisch en melancholisch in zich. Er zit in Darjeeling inderdaad meer emotie dan in pakweg The Royal Tenenbaums. In een spiegelmoment waarin Francis, Peter en Jack drie gekapseisde jonge broers trachten te redden, zien we hoe deze drie hoofdpersonages die tot dit moment vooral uitblinken in deadpan-humor, plotsklaps transformeren in drie verantwoordelijke mannen die er alles trachten aan te doen om elk één broer te redden.

De cinematografische aanpak in The Darjeeling Limited en bij uitbreiding alle films van Wes Anderson, is opvallend. Het vormelijke element krijgt steeds veel aandacht, hetgeen wel eens tot de kritiek durft te leiden dat Anderson de vorm van zijn films belangrijker zou vinden dan de inhoud ervan. De rechtlijnige beeldsnit of de opvallende laterale camerabewegingen hebben echter wel degelijk een functie: ze zijn vooral berekend op het verkrijgen van een lichtkomisch effect. De rechtlijnige, planometrische beeldvoering creëert bovendien een onnatuurlijke sfeer en draagt bij tot de surrealistische sfeer die uit deze film spreekt. Een overdosis aan kleuren en allerhande typische Indiase kitsch-elementen genereren dan weer de vervreemding die zo herkenbaar is voor elke westerling die zelf reeds met deze vreemde wereld geconfronteerd is geweest en in Darjeeling zo passend wordt weergegeven.

The Darjeeling Limited is een komische roadmovie over een familie met gebreken die het vooral van zijn droge humor moet hebben en daarom niet iedereen aan zal spreken. Visueel zit deze film echter knap in mekaar en diegenen die vroegere films van Anderson wel wisten te smaken, zullen na afloop de zaal niet teleurgesteld verlaten.