Review: Eldorado

“Comment ça se fait que tu connais les paroles de la Brabançonne, toi? Plus personne ne connaît ça!” Ik weet niet of Bouli Lanners de scène waaruit dit dialoogfragment afkomstig is, voor of na de 'erreur tragique' van Leterme heeft opgenomen. Met deze rake opmerking toont Lanners alleszins dat in dit eigenaardige land absurditeit en humor uitstekend hand in hand weten te gaan. In tijden van continue politieke staatscrisissen toont Eldorado dat de zoektocht naar zoiets als een belgitude misschien toch niet zo tevergeefs is als het lijkt. 'Surrealistisch' en 'licht absurd' zijn alvast termen die uitstekend in een dergelijk keurslijf van een belgitude zouden passen én bovendien alom aanwezig zijn in Eldorado. Daarom: Eldorado? C'est du belge!

Een eerste surreele situatie ontspint zich wanneer de struisgebouwde carrossier Yvan op een avond thuiskomt en merkt dat er een inbreker in huis zit. Yvan, met auto-uitlaat in de hand als wapen, vindt de dief terug onder zijn bed maar deinst terug wanneer Elie, de dief in kwestie, zegt over een mes te beschikken. Yvan besluit zich dan maar in een zetel naast zijn bed te posteren en de plek waar Elie zich verschuild houdt, wantrouwig in de gaten te houden. Wanneer de dag aanbreekt, blijken Elie en Yvan zich nog steeds in dezelfde patsstelling te bevinden. Plots poogt Elie echter te ontsnappen. Yvan steekt hier echt -letterlijk- een stokje voor door de uitlaat die hij nog steeds bij zich heeft, voor Elies voeten te gooien. Deze komt daarop zwaar ten val.

Het is op dit moment dat de oorspronkelijke relatie tussen dief en slachtoffer omslaat en dat een combinatie van empathie en medelijden, ten aanzien van de hulpeloze en ietwat achterlijke Elie, zich meester maakt van Yvan. Hij besluit Elie te helpen door hem in zijn Chevrolet naar diens ouders te brengen. Wat volgt is een magisch-realistische reis doorheen ingeslapen Waalse landschappen die deze twee individuen bij bizarre personages en in surreële situaties doet terechtkomen.

De titel van Eldorado lijkt eerder ironisch gekozen. Tussen de Waalse landschappen waarin Bouli Lanners zijn film laat afspelen is op het eerste zicht maar weinig goud en geluk te vinden. Het doet dan ook allemaal eerder denken aan het ingeslapen karakter dat de Amerikaanse Midwest zo fel kenmerkt. Het is in deze, op het eerste zicht troosteloze omgeving, dat Lanners zijn komische roadmovie laat afspelen.

Dergelijke desolaatheid laat hij daarbij afspiegelen op zijn tragikomische personages. Deze bevreemdende combinatie van tristesse en spitse dialooghumor tilt de personages op een hoger niveau en maakt facetten zichtbaar waarvan je vooraf nooit zou vermoeden dat ze deze zouden bezitten. Van Elie bijvoorbeeld heb je aan het begin van de film vooral een beeld van een ietwat simpele en meelijwekkende junkie. Op het moment dat Elie zijn ouders ontmoet, krijgt deze ook een emotioneel, en dus menselijk, gelaat.

Eldorado bewijst dat het niet geheel toevallig is dat dit land de bakermat van René Margritte is. Lanners' film toont zich met een resem narratief onverklaarbare wendingen een hedendaags exponent van het surrealisme en magisch realisme. De zelfverklaarde Jezus-figuur die in een kort proloogfragment de film voorafgaat en de hond die vanuit het niets op het dak van Yvans wagen stort: het zijn slechts twee voorbeelden van de eigenzinnige weg die deze film durft te nemen.

Haar eigenwijsheid durft Eldorado jammer genoeg hier en daar te doen wankelen. Zo komt de afloop van het verhaal wel erg onverwacht en laat je als kijker een beetje achter met een gevoel van onvoltooidheid. De abrupt opduikende eindgeneriek die daarop volgt, voelt aan als een abrupt en pijnlijk wakkerworden na een zeer mooie droom. Gelukkig heb je er op dat moment wel al 85 weerbarstige maar uiterst sympathieke filmminuten opzitten.

Quotering:

Eldorado. Van: Bouli Lanners. Met: Bouli Lanners, Fabrice Adde & Philippe Nahon. 85 min.