Review: Love In The Time Of Cholera

Liefde in tijden van cholera is één van de bekendste boeken van de populaire Colombiaanse schrijver Gabriel Garcia Marquez. Voor Kroniek van een aangekondigde dood, een ander boek uit diens gelauwerde oeuvre kreeg hij in 1982 zelfs de Nobelprijs voor de Literatuur. Om maar te zeggen: Marquez is allesbehalve een anonieme schrijver van stationsromannetjes, iets waaraan je na het zien van de versie van Mike Newell echter jammer genoeg zou aan beginnen twijfelen.

Afgaande op de plotschets doet dit verhaal aan als een tragisch liefdesepos. Florentino Ariza (Javier Bardem) is een jonge klerk die op een dag een brief moet afleveren bij het pas verhuisde gezin van de ezelhandelaar Lorenzo Daza (John Leguizamo). In de woning van Daza heeft hij echter vooral oog voor diens beeldschone dochter, Fermina (Giovanna Mezzogiorno). Het is liefde op het eerste gezicht én van beide kanten. Heimelijk schrijven ze liefdesbrieven naar mekaar die hun liefde nog meer doet oplaaien dan dit al het geval was. Florentino trekt daarop zijn stoute schoenen aan en vraagt Fermina ten huwelijk. Zij stemt hiermee in. Dan raakt Ferminas vader echter op de hoogte van de liefde van zijn dochter voor de armtierige Lorenzo. Hij verbiedt haar en Lorenzo nog ooit contact met elkaar te hebben en verhuist met zijn dochter naar een plek ver weg van de stad en Lorenzo. Enige jaren later keert Fermina samen met haar vader terug naar de stad: Florentino is nog steeds smoorverliefd op Fermina, maar deze lijkt haar ratio nu voorrang te laten geven op haar emoties en wijst diens liefde af. Wanneer Fermina uiteindelijk besluit te trouwen met de rijke dokter Juvenal Urbino (Benjamin Bratt), breken voor Florentino lange tijden van liefdesontbering aan.

In diens roman wordt dit tragische liefdesverhaal gedragen door een gebalanceerde subtiliteit en is het doordrenkt van een magische en lichtabsurde sfeer. Het verhaal dient er om een resem bespiegelingen over het leven, de liefde en de dood op te zetten. Bovenop de plotmatige laag is er bij Garcia Marquez een metafysische laag aangebracht die als het ware boven het verhaal zweeft en die dit verhaal op een hoger niveau tilt.

In de verfilming van Mike Newell is dit alles allerminst het geval. Newell lijkt er vrede mee te nemen louter de essentie van een roman -het verhaal- te hebben kunnen weergeven. Deze poging lijkt geslaagd: de film blijft het boek narratief bijzonder trouw. Alleen lijkt het hart en de ziel van dit boek aan deze letterlijke getrouwheid te zijn opgegeven. De filosofische bespiegelingen die erin waren geslaagd het boek van Marquez op een hoger niveau te tillen, zijn in de verfilming ervan verdwenen, of alleszins heel erg in de achtergrond geplaatst. Deze film lijkt daarmee eerder aan te sluiten bij Mona Lisa Smile en Four Weddings & A Funeral, twee andere films van Newell, dan bij de wereld die uit de boeken van Marquez spreekt.

Er zijn nog andere redenen voor het mislukken van deze adaptatie aan te wijzen. En waar in voorgaande nog excuses zijn op te roepen, aangezien het verfilmen van een meesterwerk van de twintigste eeuwse literatuur enig talent vergt, lijken bij deze andere redenen vooral de commerciële overwegingen gespeeld te hebben.
Zo heeft men er voor geopteerd om een taalgebruik in Love In The Time Of Cholera te hanteren dat je het best kan omschrijven als spenglish: Engels met een vettige en irriterende laag Spaans op. Dit lijkt een vreemde keuze, aangezien de cast van Love In The Time Of Cholera voornamelijk uit mensen met spaans- of italiaanstalige roots bestaat. Ook de enkele rasechte engelstalige acteurs die aan deze film meedoen, ontkomen niet. Iedereen moet mee het bad in, wellicht vanuit de veronderstelling dat daarmee én de authenticiteit én de box-office cijfers geholpen worden. Helaas. Niet alleen stoort deze keuze, het hindert je ook volledig te kunnen opgaan in de film, vermits het schabouwelijke Engels de acteerprestaties steeds een zeker artificieel gehalte geeft.

Ook de make-up afdeling van deze film heeft zijn duit in het zakje gedaan voor het verknoeien van de kijkervaring. Javier Bardem en Giovanna Mezzogiorno, de twee hoofdpersonages van de film worden, naarmate het verhaal voortschrijdt en ze dus ouder worden, voorzien van telkens meer make-up, prothesen en andere artificiële ingrepen. Het truukje van jonge acteurs die oude personages neerzetten werkt zelden: in Love In The Time Of Cholera is dat niet anders. Uiteindelijk zit je meer naar de nieuwe laag make-up te kijken die Javier Bardem alweer tien jaar ouder dient te maken, dan jezelf volledig aan het verhaal te overgeven.

Tenslotte nog een laatste onbedoeld Verfremdungs-effekt. In het eerste kwart van de film wordt de rol van Florentino Ariza niet gespeeld door Javier Bardem maar door de jonge Spaanse acteur Unax Ugalde. De makers zijn er van uitgegaan dat eenzelfde kapsel en dezelfde vale en bleke huid voldoende zou zijn om deze overgang bij de kijker naadloos te doen overkomen, maar niets is minder waar. Deze wissel zorgt enkel voor nodeloze verwarring. Het is bovendien opvallend dat enkel Javier Bardem de jonge jaren van zijn personage dient af te staan aan een andere acteur waar Giovanna Mezzogiorno wel voldoende geloofwaardig wordt geacht om de hele levenslijn van het verhaal te doorlopen. Het creeërt in ieder geval een onevenwicht.

Het is zonder enige moeite mogelijk om nog een tijd verder door te draven over de punten waar Love In The Time Of Cholera de mist is ingegaan. Het is echter vooral ontzettend jammer om te zien hoe men van zo'n inspirerend origineel een film heeft kunnen maken die in de eerste plaats lijkt te spelen op sentiment maar zelf een hart en ziel mist. Een mens zou er zowaar hardvochtig gaan van worden.



Quotering:

Love In The Time Of Cholera - Van: Mike Newell. Met: Javier Bardem, Giovanna Mezzogiorno, John Leguizamo & Benjamin Bratt. 138 min.